Συλλαβίζοντας την Ευτυχία, Bee Season, Διήγηση

Με τους Ρίτσαρντ Γκιρ, Ζιλιέτ Μπινός

Το Συλλαβίζοντας την Ευτυχία της Myla Goldberg είναι «το πρώτο της μυθιστόρημα στο οποίο η πουριτανική μικροαστική οικογενειακή ζωή γίνεται πρόσφορο έδαφος για κοσμικά ερωτήματα», κριτική από τους Los Angeles Times. «Η αναζήτηση για τον τέλειο κόσμο, για το όραμα του Θεού, λάμπει μέσα από κάθε σελίδα αυτού του υπέροχου βιβλίου, που είναι πλημμυρισμένο τόσο πολύ από συμπόνια και οίκτο για τους γεμάτους ελαττώματα ήρωές του που βρίσκονται σε αναζήτηση… Η Myla Goldberg είναι μία συγγραφέας με σπάνιο ταλέντο.» The Times – Picayune. Δύο κριτικές για το Συλλαβίζοντας την Ευτυχία που συμβαδίζουν  με το απόφθεγμα του Αβραάμ Αμπουλάφια, του βασικότερου εκπροσώπου του Εβραϊκού μυστικισμού και της εκστατικής Kαμπάλα, που είπε ότι «ο κόσμος των γραμμάτων είναι ο αληθινός κόσμος της μακαριότητας». (1240-1292) Παρόλα αυτά το βιβλίο στην πορεία του αποκτάει δραματική εξέλιξη η οποία γεννάει ερωτήματα για τον τίτλο του, συλλαβίζοντας την ευτυχία. Το Συλλαβίζοντας την Ευτυχία μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με τους Richard Gere, Juliette Binoche. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Ο Σαούλ Νάουμαν είναι πρωτοψάλτης στην Εβραϊκή συναγωγή και είναι παντρεμένος με τη Μίριαμ, η οποία «μοιάζει» απορροφημένη από τη δικηγορική της καριέρα. Έχουν δύο παιδιά, τον Ααρών και την Ελάιζα. Η Ελάιζα πηγαίνει στο δημοτικό και ο αδελφός της είναι λίγα χρόνια μεγαλύτερός της. Αν και είναι κακή, αρχικά, μαθήτρια σύντομα ανακαλύπτει το ταλέντο της στην ορθογραφία και τις λέξεις. Ένας διαγωνισμός ορθογραφίας που ονομάζεται Spelling Bee θα γίνει η αιτία ώστε η Ελάιζα να ανακαλύψει τον πραγματικό της εαυτό. Ενώ ο διαγωνισμός αυτός φαίνεται πως θα επιβεβαιώσει για άλλη μία φορά τη μετριότητά της, η Ελάιζα κάνει την έκπληξη, κερδίζει. Κερδίζει μάλιστα και στην αρχή αλλά και στον περιφερειακό, γεωγραφικά, διαγωνισμό που της ανοίγει την πόρτα για τον Εθνικό διαγωνισμό ορθογραφίας. Αυτή η αναπάντεχη επιτυχία γίνεται η αιτία ώστε η οικογένειά της να πέσει μέσα σε μία δίνη αλλαγών.
Εξαρχής, η Μίριαμ και ο Σαούλ φαίνονται απομακρυσμένοι. Η Μίριαμ δεν έχει πάει ούτε μία φορά το Σαούλ στο γραφείο της να εξοικειωθεί με τη δουλειά της, ο δε Σαούλ φαίνεται απορροφημένος από τους δερματόδετους τόμους, την Τορά, τον Αμπουλάφια αλλά και το ρόλο του ως πρωτοψάλτη. Παρακολουθούμε σκηνές στις οποίες η οικογένεια συμμετέχει στις συναγωγές. Ο Ααρών δείχνει αρχικά ενδιαφέρον για τα μαθήματα κιθάρας, με τη βοήθεια του πατέρα του, όμως σύντομα η επιτυχία της Ελάιζα θα αντικαταστήσει τον Ααρών στα μάτια του Σαούλ. Ο Ααρών αρχικά θέλει να πάρει τη θέση του πατέρα του. Θέλει να γίνει ραβίνος. Εμπνευσμένος ο Σαούλ από την Τορά, τον Εβραϊκό μυστικισμό, το Τίκουμ Όλαμ ή αλλιώς η επισκευή του κόσμου, τον Αμπουλάφια, αποφασίζει να αρχίσει να εκπαιδεύει την Ελάιζα για τον τελικό. Της λέει μάλιστα αργότερα πως δεν έχει καμία σημασία αν κερδίσει την πρώτη φορά, γιατί απλά υπάρχει και δεύτερη. Ο Σαούλ φαίνεται απορροφημένος από τις λέξεις και τα γράμματα. Το πιστεύει μάλιστα τόσο βαθιά, που όταν ο Ααρών γίνεται τόπι στο ξύλο από τους συμμαθητές του, τον φέρνει στο γραφείο για να τον σαγηνέψει με τα βιβλία. Είσαι καλύτερος από αυτούς Ααρών, του λέει. Έχεις κάτι που αυτοί δεν έχουν και το ξέρουν καλά, αυτό τους τρελαίνει. Με ένα δυναμικό, που αποδεικνύεται αργότερα πως δεν μπορούν όλοι να διαχειριστούν ο Σαούλ θέλει να μοιραστεί τις ιδέες του με το γιο του λέγοντάς του: Αυτό που κάνουμε εμείς εδώ ακυρώνει εις διπλούν αυτό που κάνουν οι άλλοι εκεί έξω.
Ο Σαούλ αγοράζει ένα λεξικό και αρχίζει να αφιερώνει ώρες ατελείωτες με την Ελάιζα στο γραφείο του. Οι επαφές με τη Μίριαμ είναι σπάνιες, βλέπονται απλά το βράδυ και σιγά σιγά αρχίζει να μειώνεται και η ερωτική τους επιθυμία. Παρόλα αυτά, η Ελάιζα σύντομα και με τις παρακινήσεις του Σαούλ αποφασίζει να εμβαθύνει περισσότερο στις λέξεις και να αναπτύξει διαστάσεις που δεν εξαρτώνται από τον διαγωνισμό ορθογραφίας. Δεν της είναι απαραίτητος όπως σκέφτεται. Αν και την πρώτη φορά αποτυγχάνει στον τελικό, μαζί με τον πατέρα της είναι αποφασισμένοι να πλησιάσουν το όραμά του Θεού. Και τι σημαίνει αυτό; Ο Σαούλ αποφασίζει να αποκαλύψει τα πάντα στην Ελάιζα για τον Αμπουλάφια και τον τρόπο σκέψης του. 

Το 1280 ένας Εβραίος μυστικιστής ονόματι Αβραάμ Αμπουλάφια, γράφει ένα βιβλίο με τίτλο Χαϊά Όλαμ Α Μπα που σημαίνει «Η Ζωή του Μέλλοντος Κόσμου. Σε αυτό διευκρινίζεται πως η υπέρβαση του αισθητού κόσμου είναι η ίδια η γλώσσα. Η δημιουργία γίνεται μέσω των λέξεων, μία σειρά από «Ο Κύριος Είπε». Το θεμέλιο της γλώσσας είναι τα γράμματα. Ο Αμπουλάφια πίστευε ότι με το να επικεντρώνεται στα γράμματα, το μυαλό θα μπορούσε να απελευθερωθεί από τα δεσμά του για να επικοινωνήσει με μία ύπαρξη μεγαλύτερη από αυτό, αυτό που ο ίδιος ονόμαζε σίφα, εισροή. Η Ελάιζα αρχίζει να μαθαίνει για όλες τις δυνατές μαθηματικές μεταθέσεις των γραμμάτων των λέξεων έχοντας την αποκλειστικότητα του χρόνου του πατέρα της. Ο δε Ααρών που κάποτε ήθελε να μοιάσει στον Σαούλ αρχίζει και διαβάζει βιβλία για τις Ανατολικές Θρησκείες εξερευνώντας άλλα δόγματα και κάνοντας κριτική στον Χριστιανισμό και την επίγεια δοκιμασία για την κόλαση ή τον παράδεισο, παρομοιάζοντάς τον με ηλεκτρονικό παιχνίδι. Προχωρήστε στο επόμενο επίπεδο… Ο Ααρών αρχίζει και εξερευνά άλλες θρησκείες διαμορφώνοντας πλήρη αρνητικότητα για τον πατέρα του.
Αν και η λαχτάρα ενός νεαρού παιδιού, της Ελάιζα, για επαίνους και αποδοχή φαίνεται να γίνεται το επίκεντρο που μονοπωλεί της σελίδες του βιβλίου, σύντομα η εξέλιξη είναι δραματική. Η Ελάιζα αν και έχει το τέλειο κίνητρο ώστε να πάρει τον έλεγχο της τάξης της με άριστα, να αγαπήσει το σχολείο και να προοδεύσει στο μέλλον χωρίς να χρειάζεται ένα διαγωνισμό, η Μίριαμ σύντομα δείχνει την αλλοπρόσαλλη πλευρά της, μαζί με τον Ααρών που φαίνεται να προσηλυτίζεται στον Κρίσνα, το άλλο όνομα του Θεού. Τα βασικά στοιχεία της Μίριαμ στα οποία στηρίχτηκε η οικογένεια αποδεικνύονται ψέματα. Η Μίριαμ έχει σταματήσει τη δικηγορία εδώ και δέκα χρόνια και το όνομα του Σαούλ έχει προστεθεί σε ένα καταπίστευμα των γονιών της, με το οποίο μπορούσε να πληρώνει τους λογαριασμούς τους οποίους ο Σαούλ νόμιζε ότι πλήρωνε με τη δουλειά της. Η Μίριαμ επίσης κλέβει σπίτια τα αντικείμενα των οποίων τοποθετεί σε ένα ξεχωριστό διαμέρισμα που νοικιάζει ονομάζοντας το χώρο καλειδοσκόπιο.
Αφού συλληφθεί από την αστυνομία, της απαγγελθούν κατηγορίες και κλειστεί σε ψυχιατρείο, ο Σαούλ ενημερώνεται πέφτοντας από τα σύννεφα. Ο αναγνώστης δε αναρωτιέται. Δέκα χρόνια δεν υπήρξε ο παραμικρός έλεγχος; Ένα φαγητό με συναδέλφους, επαγγελματικές συζητήσεις ή κάποια επίσκεψη στο γραφείο; Ο Σαούλ ήταν αφιερωμένος στα βιβλία του, την συναγωγή και το Θεό. Δεν θέλησε ούτε μία στιγμή να ελέγξει τα της Μίριαμ και του οίκου του και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να εξαπατηθεί. Αν και αυτή είναι η δική του ευθύνη το βιβλίο μας φέρνει αντιμέτωπους με μία οικογένεια στην οποία, δυστυχώς ο καθένας ακολουθεί δικό του δρόμο, μπορώντας όμως να συγκρίνουμε τις πορείες τους.
Και η Μίριαμ και ο Ααρών λειτουργούν σε λάθος παρονομαστή, σε αντίθεση με την Ελάιζα η οποία μέσω της οικογενειακής θαλπωρής και της μελέτης, εξελίσσεται ραγδαία. Δεν λείπουν μάλιστα και οι φαντασιώσεις που έχει χάρη σε πιθανή μελλοντική επιτυχία! Θα υπάρχουν συνεντεύξεις στην τηλεόραση, διακανονισμοί για να μιλήσει, ένα ταξίδι στο Λευκό Οίκο… Θα βομβαρδίζεται με ερωτήσεις από όλες τις μεριές του κόσμου, θα την καλούν να επιλύει διαμάχες, να επινοεί θεραπείες, να καταπολεμήσει την πείνα όπως επίσης αν ο Πρόεδρος της ζητήσει να φτιάξει ένα όπλο εναντίον των Ρώσων, εκείνη θα αρνηθεί. Θα χρησιμοποιεί τις δυνάμεις της μόνο για καλό! Ο Ααρών από την άλλη πλευρά και χάρη στην επικείμενη ενηλικίωσή του αλλά και το ενδιαφέρον του για τον Κρίσνα έρχεται σε πλήρη ρήξη με τον πατέρα του. Ο Σαούλ τολμάει και αναφέρει στα παιδιά του, μία μέρα πριν το διαγωνισμό την πραγματική ταυτότητα της Μίριαμ και ο οποίος δέχεται χαστούκι από τον γιο του. Ο Σαούλ την επομένη, φοβούμενος ότι η οικογένειά του θα διαλυθεί τελείως λέει στα παιδιά του πως είπε κάποια πράγματα τα οποία δεν εννοούσε ώστε η Ελάιζα να προχωρήσει με το διαγωνισμό ορθογραφίας.
Αν και χάνει το διαγωνισμό απαγγέλλοντας τη λέξη χειροτεχνία με ε ι στο τέλος, ελληνική μετάφραση βέβαια, τελικά αποδεικνύεται πως και αυτή και ο Σαούλ, φορώντας πραγματικά μεγάλα καπέλα με κίνητρο την επίτευξη των στόχων τους, έχουν αποκτήσει τη μαγιά για να ξεχωρίζουν ακόμα και αν όλα γύρω τους φαίνεται να καταρρέουν. Αν και ο κόσμος των γραμμάτων του Αμπουλάφια δεν αρχίζει και τελειώνει στην αντίληψη, την ιδιοσυγκρασία και το χαρακτήρα του Σαούλ μιας και υπάρχει απάτη και ψέμα στον κόσμο μας, τελικά ναι, ο κόσμος των γραμμάτων είναι ο αληθινός κόσμος της μακαριότητας!